Mozilla Thailand Community

Firefox 94 รุ่นก่อนรุ่นสุดท้ายของปี การอัปเดตก็มีเยอะแยะมากมาย แค่เปิดมาก็เจอการเปลี่ยนแปลงแล้ว เพื่อให้เข้ากับธีมเทศกาลก็มีหน้าต่างให้เลือกปรับสีของ Firefox ได้เองแต่อันนี้เป็นแค่ชั่วคราวคิดว่าปีหน้าฟีเจอร์นี้ก็จะหลุดหายไปแล้ว

แต่ถ้าใครพลาดก็สามารถมาเลือกเองทีหลังได้ที่หน้า ส่วนเสริมและชุดตกแต่ง (about:addons)

ในรุ่น 93 ได้มีการเพิ่มคุณสมบัติ unload tab ที่ไม่ได้ใช้เป็นเวลานาน ในรุ่นนี้ก็ได้เพิ่มหน้า about:unloads  เพื่อ unload แบบอัตโนมือได้เอง https://support.mozilla.org/en-US/kb/unload-inactive-tabs-save-system-memory-firefox

ส่วนในรุ่นมือถือนั้นมีการปรับปรุงหน้าหลักใหม่ ดูรายละเอียดได้ตามคลิปข้างล่างเลย และลิงก์นี้ https://support.mozilla.org/en-US/kb/whats-new-firefox-ios-version-39

การเปลี่ยนแปลงอื่น ๆ ก็มี

• macOS เมื่อใช้โหมดดูวิดีโอแบบเต็มจอจะเข้าสู่โหมดประหยัดพลังงาน
• Windows การเตือนเรื่องอัปเดตจะน้อยลง และรองรับเมนู Snap Layouts ของ Windows 11 (ถ้าได้อัปนะ 😅)
• Linux ปรับเอนจิ้น WebGL จาก GLX ไปใช้ EGL ทำให้ประสิทธิภาพดีขึ้นและลดการใช้ทรัพยาการลง
• เปิดใช้ Site Isolation (Project Fission) เพื่อแยกเนื้อหาไซต์ให้เป็นเอกเทศ ลดโอกาสการโจมตีแบบที่คล้าย ๆ กับ Spectre ลง
• ปรับเรื่องประสิทธิภาพในหลายๆ ส่วน เช่นเรื่อง JavaScript, storage และ CPU จะไม่แปลกใจเลยถ้าหลายคนคิดว่ารุ่นนี้การใช้งานดูตอบสนองได้ดีกว่ารุ่นที่แล้ว
• เวลาปิด Firefox จะไม่มีหน้าต่างเตือนตอนปิดแล้ว แต่สามารถไปเปิดตัวเลือกให้เตือนได้เหมือนเดิมที่หน้า about:preferences

ตามอ่าน Firefox 94 for developers และเว็บเพื่อนบ้าน

• Firefox 94 มาพร้อมชุดสี Colorways แบบจำกัดเวลา
• Blognone | Firefox

ท่านที่สนใจสามารถดูรายละเอียดฉบับเต็มได้จาก Firefox Release Notes (Desktop, Mobile)

ในรุ่น 93 นี้ได้รองรับไฟล์ภาพที่คุณภาพดีพอ(หรือดีกว่า) WebP และ JPEG และแต่ขนาดกว่ากันเกือบครึ่งนั้นคือ AVIF (MIME type: image/avif) ซึ่งตัว AVIF นี้ก็เกิดมาพร้อมกับ AV1 ซึ่งแน่นอนว่าใช้ได้ฟรีไม่มีค่าใช้จ่าย และบริษัทเทคโนโลยีส่วนใหญ่ก็เข้าร่วมหมด ไฟล์ภาพและวิดีโอตัวนี้น่าจะอนาคตไกลแน่นอน ใครอยากทดสอบไฟล์ภาพนี้ก็กดเข้าไปดูได้ที่ AOMediaCodec/av1-avif หรือถ้าใครเห็นรูป Siberian Husky ข้างล่างก็ยินดีด้วยครับ เบราว์เซอร์คุณรองรับ AVIF แล้ว

• ใน Windows ตัว Firefox จะ unload แท็บที่ไม่ใช้ให้อัตโนมัติในกรณีที่หน่วยความจำของระบบลดลงเหลือน้อย คิดว่าระบบปฏิบัติการอื่นๆ จะตามมาเร็วๆ นี้ ฟีเจอร์นี้ยังมีอะไรให้ปล่อยอีกเยอะล่าสุดรุ่น Nightly มีหน้าจัดการแล้ว about:unloads
• รองรับการกรอกฟอร์มแบบ XFA-based
• Firefox จะขึ้นแจ้งเตือนถ้าเราดาวน์โหลดไฟล์จากหน้าเว็บ http แบบไม่เข้ารหัส
• SmartBlock 3.0 เพิ่มการรองรับการแทนที่สคริปต์จากเดิมที่รองรับแค่ Google Analytics ตอนนี้มีเพื่อนเพิ่มเป็น Optimizely, Criteo, Amazon TAM และสคริปต์โฆษณอื่นๆ ของ Google

ตามอ่าน Firefox for developers และเว็บเพื่อนบ้าน

• Firefox 93 อันโหลดแท็บเมื่อแรมเหลือน้อย
• Firefox 93 ออกแล้ว อันโหลดแท็บที่ไม่ใช้ออกก่อน หากแรมใกล้เต็ม

ท่านที่สนใจสามารถดูรายละเอียดฉบับเต็มได้จาก Firefox Release Notes (Desktop, Mobile)

รุ่น 92 นี้เน้นการเปลี่ยนแปลงภายในเสียเยอะ หลักๆ ก็เป็นการจัดการด้านสี โดยการเปลี่ยนแปลงมีดังนี้

• รองรับสีที่มากขึ้นในการเล่นวิดีโอ
• ใน macOS ได้เป็นการใช้งานโปรไฟล์สี ICC v4 แล้ว สามารถไปเช็คค่า “gfx.color_management.enablev4″ ที่ about:config ได้
• อัปเกรดไปใช้ HTTPS ถ้าไซต์นั้นๆ มีเฮดเดอร์ HTTPS RR
• ปรับตัวจัดการหน่วยความจำของ JavaScript ให้ดีขึ้นและใช้หน่วยความจำน้อยลง

เมนู “แบ่งปัน” ได้กลับมาแล้วใน macOS โดยจะอยู่ที่เมนู “ไฟล์”

ตามอ่าน Firefox 92 for developers และเว็บเพื่อนบ้าน

• NinkungZ Express
• Blognone | Firefox

ท่านที่สนใจสามารถดูรายละเอียดฉบับเต็มได้จาก Firefox Release Notes (Desktop, Mobile)

ก่อนอื่นต้องขออภัยก่อนที่ Firefox 90 ไม่ได้เขียนไว้ เพราะติดโควิดก็เลยพักไปซะยาวเลย โพสต์นี้ก็เลยจะรวมเอาของ 90 มาใส่ไว้ด้วย เริ่มจากการเปลี่ยนของรุ่นนี้ก่อน

เริ่มจากการเปลี่ยนแปลงของหน้าต่างการพิมพ์ที่ส่วนใหญ่น่าจะได้รับแบบใหม่ที่ดูเรียบง่ายไปหมดแล้ว ในรุ่นนี้ก็มีตัวเลือกใหม่เข้ามานั้นคือ การจัดหน้าแบบเรียบง่าย (Simplified) เป็นการโหมดที่ตัดทอนทุกอย่างออกเหลือแค่ตัวหนังสือกับรูปภาพเท่านั้น คล้าย ๆ กับมุมมองผู้อ่าน

• เปิดโหมด HTTPS-Only กับโหมดท่องเว็บส่วนตัว ถ้าเว็บไหนยังใช้ http แบบไม่เข้ารหัส Firefox จะพยายาม redirect ไปโหมด https ก่อน การท่องเว็บแบบปกติถ้าอยากใช้ฟีเจอร์นี้ต้องไปเปิดใช้งานเอง
• รองรับ Windows Single Sign On (Windows SSO) ทำให้การเข้าใช้บริการ Microsoft บน Firefox นั้นง่ายขึ้นมากๆ เพราะเป็นบัญชีเดียวกับ Windows
• เพิ่ม Enhanced Cookie Clearing เข้ามาช่วยขจัดคุกกี้ที่ฝังมากับไว้ได้เยอะขึ้น เพิ่มความเป็นส่วนตัวมากขึ้น แต่ฟีเจอร์นี้จะใช้ได้กับโหมดการป้องกันการติดตามที่มากขึ้นแบบเข้มงวดเท่านั้น
• Firefox บน macOS จะใช้โหมด High Contrast ถ้าเราตั้งค่า Increase contras ในระบบปฏิบัติการ

ส่วนของ Firefox 90 นั้นก็มี

• อัปเดต Firefox แบบเบื้องหลังอัตโนมัติโดยที่ไม่ต้องเปิด Firefox ขึ้นมาก่อน
• สามารถจัดการข้อยกเว้นสำหรับบางเว็บไซต์ที่ไม่ต้องการให้ใช้โหมด HTTPS-Only ถ้ามีการเปิดใช้ฟีเจอร์นี้
• มีหน้า about:third-party สำหรับ Windows เอาไว้ดูโมดูลบุคคลที่สามที่ไม่ได้รับการรับรองจาก Mozilla หรือ Microsoft
• FTP ถูกเอาออกไปถาวรแล้ว บาย 👋
• SmartBlock 2.0 จัดการปิดกั้นสคริปต์ Facebook ได้ดีขึ้น จะโหลดมาเฉพาะที่จำเป็นเท่านั้น
• ปรับปรุงประสิทธิภาพของ WebRender และใช้ซอฟต์แวร์ WebRender ถ้า Firefox ไม่รองรับการเร่งประสิทธิภาพด้วยฮาร์ดแวร์

ตามอ่าน Firefox 91.0 for developers และเว็บเพื่อนบ้าน

• Firefox 90 อัพเดตได้แม้ไม่เปิด Firefox
• Firefox 91 เพิ่มโหมดพิมพ์แบบเรียบง่าย
• Firefox 90 ออกแล้ว อัพเดตตัวเองเบื้องหลัง แม้ไม่ได้เปิด Firefox
• Firefox 91 เพิ่มวิธีล้างคุกกี้แบบใหม่, ล็อกอินบัญชีไมโครซอฟท์ผ่าน Windows SSO

ท่านที่สนใจสามารถดูรายละเอียดฉบับเต็มได้จาก Firefox Release Notes (Desktop, Mobile)

Firefox 89 ได้ปรับดีไซน์ใหม่หมด​โดยมีโค้ดเนมในโครงการนี้ว่า Proton หลัก ๆ เลยคือ ลดทอนรายละเอียดที่ไม่จำเป็นออก ให้พื้นที่หายใจของแต่ละเมนูมากขึ้น แล้วก็ปรับลุคให้ดูทันสมัยขึ้น ถ้าลองสังเกตใน Firefox รุ่นหลังๆ มานี้จะเห็นว่ามีการย้ายที่หรือตัดรายการเมนูออกหลายตัวเพื่อลดความซับซ้อน ซึ่งเป้าหมายของโปรเจ็คนี้คือทำให้เบราว์เซอร์กลืนไปกับอุปกรณ์มากที่สุดทำให้ผู้ใช้ไม่รู้สึกแปลกแยก

และดีไซน์นี้ก็ใช้กับทุกระบบที่มี Firefox อย่าง Firefox บน iOS ก็ปรับไปใช้ดีไซน์ใหม่นี้แล้ว

สำหรับ macOS นั้นเป็นเรื่องที่น่ายินดีมากๆ ที่ Mozilla ได้ให้ความสนใจกับ look & feel กับ platform นี้มากขึ้น

• ใช้ context menu แบบเดียวกับระบบ
• เพิ่มการเลื่อนแบบยืดหยุ่นเมื่อเลื่อนไปสุดขอบหน้าจะมีการสะท้อน/เด้งกลับ
• ใช้ gesture ในการซูม paragraph แบบเดียวกับ Safari
• รูปภาพที่ไม่มี profile จะใช้ sRGB เป็นค่าเริ่มต้น และถ้ารูปไหนใช้ sRGB ก็จะใช้สีเดียวกันกับ CSS
• Fullscreen แบบเต็มๆ โดยสามารถซ่อนแถบเครื่องมือได้แล้ว

ในแง่ของความเป็นส่วนตัวก็เปิดใช้ Total Cookie Protection ในโหมดการท่องเว็บแบบส่วนตัว หลักจากที่รุ่นก่อนหน้าเปิดใช้กับการป้องการติดตามแบบเข้มงวดเท่านั้น

และเหมือนจะเป็นเรื่องบังเอิญ Safari รุ่นใหม่ที่จะใช้ใน macOS Monterey  ก็ถูกปรับดีไซน์ที่ค่อนข้างคล้ายกันเลย

 

ตามอ่าน Firefox 89.0 for developers และเว็บเพื่อนบ้าน

• Firefox 89 เปลี่ยนดีไซน์ใหม่ ลอย เรียบ โล่ง
• Firefox 89 ออกแล้ว เปลี่ยนมาใช้ UI ใหม่ แท็บดูลอยได้ ลดจำนวนปุ่มและเมนูลง

ท่านที่สนใจสามารถดูรายละเอียดฉบับเต็มได้จาก Firefox Release Notes (Desktop, Android, iOS)

Firefox 88 มีการอัปเดตที่ไม่เยอะมาก เพราะเตรียมตัวรับเซอร์ไพรส์รุ่น 89 ได้เลย ซึ่งในรุ่น 88 มีการเปลี่ยนแปลงดังนี้

• รองรับ JavaScript ในฟอร์มPDF ที่เปิดด้วย Firefox
• การย่อขยายแบบถ่างแบบลื่นไหล (smooth pinch-zooming) รองรับใน Linux
• window.name ไม่รองรับการส่งต่อค่านี้ข้ามเว็บไซต์แล้วเพื่อเพิ่มความเป็นส่วนตัว รายละเอียดเพิ่มเติม
• ปุ่มถ่ายภาพหน้าจอถูกเอาออกไปจากเมนูการกระทำหน้าแต่ไม่ได้ตัดฟีเจอร์นนี้ออก ยังใช้ฟีเจอร์นี้ได้อยู่จากการคลิกขวาที่หน้าแล้วเลือก ถ่ายภาพหน้าจอ
• FTP ถูกปิดการเข้าถึงเพื่อป้องกันปัญหาด้านความปลอดภัย และจะเอาออกอย่างถาวรในรุ่น 90
• ถ้าเราเคยเปิดกล้องหรือไมโครโฟนในแท็บและไซต์เดียวกันมาแล้วเราเผลอไปโหลดใหม่ Firefox จะไม่ขึ้นไดอะลอกถามอีกภายในเวลา 50 วินาที

ตามอ่าน Firefox 88 for developers และเว็บเพื่อนบ้าน

• Firefox 88 ปิดการรองรับ FTP เตรียมถอดออกในภายภาคหน้า
• Firefox 88 ออกแล้ว, เวอร์ชันหน้า Firefox 89 จะมาพร้อม UI แบบใหม่

ท่านที่สนใจสามารถดูรายละเอียดฉบับเต็มได้จาก Firefox Release Notes (Desktop, Mobile)

Firefox 87 มีการเพิ่มความสามารถให้กับการปกป้องความเป็นส่วนตัว โดยใส่ฟีเจอร์ที่ชื่อ SmartBlock เข้ามาในโหมดการป้องกันความเป็นส่วนตัวอย่างเข้มงวด โดยฟีเจอร์นี้จะเป็นตัวแทนสคริปต์ที่ถูกปิดกั้น ตัวมันเองจะทำงานแค่ในเครื่องเราและไม่ส่งข้อมูลไปไหนทั้งสิ้น ทำให้หน้าเว็บที่ใช้สคริปต์ที่ถูกปิดกั้นนี้ใช้ได้ดีขึ้นหรือพังน้อยลง

ส่วนการเปลี่ยนแปลงอื่น ๆ ก็มี

• บางคนอาจเคยสูญเสียการกรอกฟอร์มทั้งหมดไปเพียงเพราะไปกด backspace ครั้งเดียว 😭 ณ จุดๆ นี้ปุ่มนี้ถูกปิดไม่ให้ใช้แล้ว ถ้าต้องการย้อนกลับไปหน้าก่อนหน้าก็ต้องเรียนรู้คีย์ ALT + ลูกศรซ้าย หรือ Command + ลูกศรซ้าย หรือ  Command + [ สำหรับ macOS
• การค้นหาในเว็บแบบ “เน้นสีทั้งหมด” จะปรากฏขึ้นที่แถบเลื่อนด้านข้างด้วย
• ตัวรายการเมนูที่มีคนใช้น้อยออกไป แนะนำให้ไปดูที่เว็บ Ninkungz ว่าตัดอะไรออกไปบ้าง
• รองรับ VoiceOver บน macOS อย่างเต็มตัว
• HTTP Referrer ถูกตัดให้เหลือแค่โดเมนเพียงอย่างเดียว เพื่อป้องกันการตามรอยจาก url query

ตามอ่าน Firefox 87 for developers และเว็บเพื่อนบ้าน

• Firefox 87 บางเมนูสะอาดขึ้น
• Firefox 87 เปิดโหมด Private หน้าเว็บไม่พังแล้ว, Find in Page แสดงสีใน scrollbar

ท่านที่สนใจสามารถดูรายละเอียดฉบับเต็มได้จาก Firefox Release Notes (Desktop)

Firefox 86 โผล่มาพร้อมกับฟีเจอร์ที่บริโภคหน่วยประมวลผลและหน่วยความจำอย่างมหาศาลนั้นคือ การรองรับภาพที่เล่นควบคู่หลายภาพ (วิธีการ) เผื่อสำหรับคนที่ต้องการดูแพนด้า แคสเกมส์ และฟังเพลงน้อง IU ไปพร้อม ๆ กัน (ถ้าเสียงไม่ตีกันไปซะก่อนนะ)

และด้านความเป็นส่วนตัวรุ่นนี้ก็มี Total Cookie Protection สำหรับโหมดการป้องกันการติดตามแบบเข้มงวด คุณสมบัตินี้ถ้าจะให้อธิบายง่าย ๆ คือ แยกถังคุกกี้ของใครของมัน ไซต์แต่ละไซต์จะไม่เข้าถึงคุกกี้ของไซต์อื่นได้ทำให้เว็บอื่นดึงข้อมูลจากคุกกี้ไปใช้ได้ยากขึ้น แต่คุณสมบัตินี้อาจทำให้มีปัญหา Single Sign-On เลยถูกใช้แค่โหมดการป้องกันการติดตามแบบเข้มงวด

การเปลี่ยนแปลงอื่น ๆ ก็มี

• เปิดตัวหน้าต่างการพิมพ์แบบใหม่อย่างเป็นทางการ (ผมได้มาตั้งแต่รุ่น 85) สำหรับคนที่ยังไม่ได้แบบใหม่อาจจะต้องรอรุ่นถัดไป หรือไม่ก็ลองล้างโปรไฟล์ Firefox ใหม่ซะ
• ใช้มุมมองผู้อ่านกับ HTML ที่อยู่ในเครื่องเราได้จากเดิมที่ต้องเป็นเว็บออนไลน์เท่านั้น
• ปิดการรองรับ DTLS 1.0 สำหรับการเชื่อมต่อของ WebRTC จะรองรับแค่ DTLS 1.2 เท่านั้น
• ปรับความปลอดภัยของ Linux + Android และการถอดรหัสการเล่นวิดีโอ

ตามอ่าน Firefox 86 for developers และเว็บเพื่อนบ้าน

• Firefox 86 ดูคลิปไปทำงานไปได้หลายช่องพร้อมกันแล้ว
• Firefox 86 มาแล้ว รองรับการดูวิดีโอ Picture-in-Picture หลายคลิปพร้อมกัน
• ไฟร์ฟอกซ์เปิดตัวฟีเจอร์ Total Cookie Protection แยก cookie แต่ละเว็บออกจากกันสมบูรณ์

ท่านที่สนใจสามารถดูรายละเอียดฉบับเต็มได้จาก Firefox Release Notes (Desktop, Mobile)

ในที่สุด Firefox 84 รุ่นสุดท้ายของปีก็มาถึงหลังจากที่รุ่น 83 จัดหนักในทุกอย่าง รุ่นนี้ก็จัดหนักบน macOS มาดูกันอย่างย่อๆ ว่ามีอะไรเด็ดๆ บ้าง

1. ลาก่อน Adobe Flash รุ่นนี้จะเป็นรุ่นสุดท้ายที่ใช้ Flash ได้ หลังจากนั้น NPAPI จะถูกปิดโดยถาวรแน่นอนว่าโปรแกรมเสริมที่ NPAPI ทั้งหลายก็ไม่ได้ไปต่อเช่นกัน 👋
2. รองรับ Apple Silicon แบบเต็มตัว ไม่ใช่แค่การแปลงโค้ดผ่าน Rosetta เหมือนรุ่น 83 โดย Mozilla เคลมว่า Firefox 84 เร็วขึ้น 2.5 เท่า (!) บน Apple M1 กันเลยทีเดียว
3. รองรับ WebRender บน macOS บิงซู Big Sur และ Windows 7 กับ 8 ที่ใช้จีพียู Intel Gen 6
4. เพิ่มความเร็วของการ rendering pipeline บน Linux, Gnome และ X11

ตามอ่าน Firefox for developers และเว็บเพื่อนบ้าน

• NinkungZ Express Firefox 84 รุ่นสุดท้ายของปี และสุดท้ายของ Flash
• Blognone | Firefox

ท่านที่สนใจสามารถดูรายละเอียดฉบับเต็มได้จาก Firefox Release Notes (Desktop, Mobile)